حدیث اول
امام رضا علیه السلام
إنَّ الإمامةَ اُسُّ الإسلامِ النّامی، و فَرْعُهُ السّامی
امامت ریشه بالنده اسلام و شاخه برافراشته آن است.
الکافی :ج1، ص200، ح1
حدیث دوم
امام باقر علیه السلام
حُبُّنا أهلَ البیتِ نِظامُ الدِّینِ
دوست داشتن ما خاندان، رشته دین است.
بحار الأنوار : ج75، ص183، ح8
حدیث سوم
امام صادق علیه السلام
مَنْ ماتَ و لیسَ عَلَیْهِ إمامٌ ماتَ مِیتةً جاهِلیّةً
هر که بمیرد و در فرمان امام نباشد به مرگ جاهلى مرده است.
الاختصاص : 269
حدیث چهارم
امام صادق علیه السلام
ما تَبْقَى الأرضُ یوما واحدا بِغَیْرِ إمامٍ مِنّا تَفْزَعُ إلَیْهِ الاُمّةُ .
زمین، بدون امامى از ما که امّت بدو پناه برد، حتى یک روز باقى نمى ماند.
بحار الأنوار: ج23،ص42،ح82
حدیث پنجم
امام صادق علیه السلام
مَن عَرَفَنا کانَ مُؤمنا ، و مَن أنْکَرَنا کانَ کافرا .
هر که ما را بشناسد مؤمن است و هر که ما را انکار کند کافر است.
الکافی : ج1،ص187،ح1
حدیث ششم
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله
لا طاعةَ لِمَنْ لَمْ یُطِعِ اللّه .
از کسى که فرمانبردار خدا نیست، نباید فرمان برد.
کنز العمّال : 14872
حدیث هفتم
امام رضا علیه السلام
إنّ الإمامةَ زِمامُ الدِّینِ ، و نِظامُ المُسلِمینَ، و صَلاحُ الدُّنیا، و عِزُّ المُؤمِنینَ .
امامت، زمام دین است و رشته مسلمانان و اصلاح و آبادانى دنیا و عزّت مؤمنان.
الکافی : ج1 ،ص200،ح1
حدیث هشتم
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله
اسْمَعُوا و أطِیعُوا لِمَنْ وَلاّهُ اللّه الأمْرَ ، فإنَّهُ نِظامُ الإسلامِ
از کسى که خداوند او را ولى امر شما کرده است، شنوایى و اطاعت داشته باشید که او رشته کار اسلام است.
الأمالی للمفید : ص14 ،ح2
حدیث نهم
امام صادق علیه السلام
مَنْ أشْرَکَ مَعَ إمامٍ إمامتُهُ مِنْ عِنْدِ اللّه مَنْ لَیسَتْ إمامَتُهُ مِنَ اللّه کانَ مُشْرِکا باللّه .
هر کس پیشواى غیر الهى را با پیشوایى که امامتش از جانب خداست شریک گرداند به خدا شرک ورزیده است.
الکافی : ج1 ،ص373 ،ح6
حدیث دهم
امام صادق علیه السلام
نَحْنُ قومٌ قَدْ فَرَضَ اللّه طاعَتَنا، و إنَّکُمْ لَتَأْتَمُّونَ بِمَنْ لا یُعْذَرُ النّاسُ بِجَهالَتِهِ .
ماییم آن خاندانى که خداوند فرمانبرى از ما را واجب کرده است. شما به کسانى اقتدا مى کنید که مردم در نشناختن آنان معذور نیستند.
بحار الأنوار :ج 96 ،ح 211 ،ص13
حدیث یازدهم
امام باقر علیه السلام
إنّما یَعرِفُ اللّه عزّ و جلّ و یَعْبُدُهُ مَن عَرَفَ اللّه و عَرَفَ إمامَهُ مِنّا أهلَ البیتِ .
تنها آن کس خداوند عزّ و جلّ را مى شناسد و مى پرستد که خدا و امامش از میان ما اهل بیت را بشناسد.
الکافی : ج1 ،ص181 ،ح 4
حدیث دوازدهم
امام باقر علیه السلام
بُنِیَ الإسلامُ على خَمْسٍ : عَلى الصَّلاةِ ، و الزَّکاةِ ، و الصَّومِ ، و الحَجِّ ، و الوَلایةِ ، و لَمْ یُنادَ بِشَیْءٍ کَما نُودِیَ بالوَلایةِ .
اسلام بر پنج پایه استوار است: نماز، زکات، روزه، حج و ولایت؛ و بر هیچ چیز به اندازه ولایت تأکید نشده است.
الکافی : ج2،ص 18 ،ح 3
حدیث سیزدهم
امام صادق علیه السلام
إنَّ الأرضَ لا تَخْلُو إلاّ وَ فِیها إمامٌ، کَیْما إنْ زادَ المُؤمنونَ شَیْئا رَدَّهُمْ ، و إنْ نَقَصُوا شَیْئا أتَمَّهُ لَهُم .
زمین هیچگاه خالى از امام نمى ماند تا اگر مؤمنان چیزى [به دین ]افزودند، آنها را [از این کژ راهه ]برگرداند و اگر چیزى را کاستند برایشان کامل کند.
الکافی : ج1 ،ص178 ،ح2
حدیث چهاردهم
امام باقر علیه السلام
لَو أنّ الإمامَ رُفِعَ مِنَ الأرضِ ساعةً لَماجَتْ بأهْلِها کَما یَمُوجُ البَحْرُ بأهلِهِ .
اگر براى لحظه اى وجود امام از زمین برداشته شود، زمین ، ساکنان خود را چنان به تلاطم مى اندازد که امواج دریا دریانشینان را.
الکافی : ج 1 ،ص179 ،ح 12
حدیث پانزدهم
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله
إنّما مَثَلُ أهلِ بیتی فِیکُمْ کَمَثَلِ سَفینةِ نُوحٍ ؛ مَنْ رَکِبَها نَجا، و مَنْ تَخَلَّفَ عَنها غَرِقَ .
همانا مَثَل خاندان من در میان شما به کشتى نوح مى ماند که هر که بر آن سوار شد نجات یافت و هر که از آن بازماند غرق شد.
بحار الأنوار : ج23 ،ص105،ح 3
حدیث شانزدهم
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله
الْزَمُوا مَودَّتَنا أهلَ البیتِ ••• فَوالّذی نَفْسُ مُحمّدٍ بِیَدِهِ ، لا یَنْفَعُ عَبْدا عَمَلُهُ إلاّ بِمَعْرِفَتِنا و وَلایَتِنا .
به دوستى ما خاندان چنگ در زنید ••• زیرا سوگند به آن که جان محمّد در دست اوست، عمل هیچ بنده اى به حال او سودمند نمى افتد مگر با معرفت و ولایت ما.
الأمالی للمفید : ص140 ،ح 4
حدیث هفدهم
امام باقر علیه السلام
إنَّ أئمَّةَ الجَورِ و أتْباعَهُمْ لَمَعْزولونَ عَن دِینِ اللّه و الحَقِّ ، قَد ضَلُّوا بأعمالِهِمُ الّتی یَعْمَلونَها ، کَرَمادٍ اشْتَدَّتْ بهِ الرِّیحُ فی یومٍ عاصِفٍ .
همانا پیشوایان ستم و پیروان آنها از دین خدا و از حق به دورند. کارهایى که مى کنند بر باد رفته است، همچون خاکسترى که باد آن را در یک روز طوفانى از هم مى پراکند.
بحار الأنوار : ج 25 ،ص 110 ،ح 2 .
حدیث هجدهم
امام على علیه السلام
حَقٌّ على الإمامِ أنْ یَحْکُمَ بما أنْزَلَ اللّه و أنْ یُؤدّیَ الأمانةَ ، فإذا فَعَلَ فَحَقٌّ علَى النّاسِ أنْ یَسْمَعوا لَهُ و أنْ یُطیعوا و أنْ یُجیبوا إذا دُعوا .
امام وظیفه دارد بر طبق آنچه خدا نازل کرده است حکومت کند و امانت را ادا نماید. چون چنین کند مردم وظیفه دارند سخنش را بشنوند، فرمانش را ببرند و هرگاه آنان را فرا خواند، اجابت کنند.
کنز العمّال : 14313
حدیث نوزدهم
امام صادق علیه السلام
ثَلاثَةٌ لا یُکَلِّمُهُمُ اللّه یومَ القِیامَةِ و لا یُزَکِّیهِمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ ألِیمٌ : مَنِ ادّعى إمامةً مِنَ اللّه لَیسَتْ لَهُ ، و مَنْ جَحَدَ إماما مِنَ اللّه ، و مَنْ زَعَمَ أنّ لَهُما فی الإسلامِ نَصیبا .
سه کس اند که خداوند در روز قیامت با آنان سخن نمى گوید و بر [صداقت ]آنان مهر تأیید نمى زند، و عذابى دردناک دارند: هر که به دروغ ادّعاى امامت از جانب خدا کند، و هر که امامِ از جانب خدا را انکار کند و هر که بپندارد که این دو کس از اسلام بهره اى دارند.
الکافی : ج1،ص373،ح4
حدیث بیستم
امام زین العابدین علیه السلام
اللّهُمَّ إنّکَ أیّدتَ دِینَکَ فی کُلِّ أوانٍ بإمامٍ أقَمْتَهُ عَلَما لِعِبادِکَ و مَنارا فی بِلادِکَ ، بَعْدَ أن وَصَـلْتَ حَبْلَهُ بِحَبْلِکَ ، و جَعَلْتَهُ الـذَّریعةَ إلى رِضْوانِکَ
پروردگارا! تو در هر زمان دین خود را با امامى پشتیبانى کردى، که او را نشانه اى براى بندگانت و روشنى بخش سرزمینهایت قرار دادى و این، پس از آن بود که ریسمان [ارتباط ]آن امام را به ریسمان خودت پیوند زدى و او را وسیله رسیدن به خشنودى ات قرار دادى.
اقبال،ج2،ص92
احادیث عیدغدیر/ عید ولایت و امامت و بایسته و شایسته های این روز عزیز
1-عید ولایت
قیل لابى عبد الله (ع) :
للمؤمنین من الاعیاد غیر العیدین و الجمعة ؟
قال : نعم لهم ما هو اعظم من هذا ، یوم اقیم امیرالمؤمنین (ع) فعقد له رسول الله الولیة فى اعناق الرجال والنساء بغدیر خم . ( وسائل الشیعه ، 7: 325، ح .5 )
به امام صادق (ع) گفته شد :
یا مؤمنان غیر از عید فطر و قربان و جمعه، عید دیگرى دارند ؟ فرمود :
آرى ، آنان عید بزرگتر از اینها هم دارند و آن روزى است که امیرالمؤمنین (ع) در غدیر خم بالا برده شد و رسول خدا مسأله ولایت را بر گردن زنان و مردان قرار داد .
2- روز تجدید بیعت
عن عمار بن حریز قال دخلت على ابى عبد الله (ع) فى یوم الثامن عشر من ذى الحجة فوجدته صائما فقال لى :
هذا یوم عظیم عظم الله حرمته على المؤمنین و کمل لهم فیه الدین و تمم علیهم النعمة و جدد لهم ما أخذ علیهم من العهد و المیثاق . ( مصباح المتهجد : .737 )
عمار بن حریز گوید :
روز هجدهم ماه ذیحجه خدمت امام صادق (ع) رسیدم و آن حضرت را روزه یافتم . امام به من فرمود : امروز ، روز بزرگى است ، خداوند به آن عظمت داده و آن روز دین مؤمنان را کامل ساخت و نعمت را بر آنان تمام نمود و عهد و پایمان قبلى را تجدید کرد .
3- عید آسمانى
قال الرضا (ع) : حدثنى ابى ، عن ابیه (ع) قال :
إن یوم الغدیر فى السماء اشهر منه فى الارض . ( مصباح المتهجد : .737 )
امام رضا (ع) فرمود :
پدرم به نقل از پدرش ( امام صادق (ع) ) نقل کرد که فرمود :روز غدیر در آسمان مشهورتر از زمین است .
4- عید بى نظیر
قال على (ع) :
إن هذا یوم عظیم الشأن ، فیه وقع الفرج ، ورفعت الدرج و وضحت الحجج و هو یوم الیضاح والافصاح من المقام الصراح ، و یوم کمال الدین و یوم العهد المعهود ... ( بحارالانوار ، 97: .116 )
على (ع) فرمود :
امروز ( عید غدیر ) روز بس بزرگى است .
در این روز گشایش رسیده و منزلت ( کسانى که شایسته آن بودند ) بلندى گرفت و برهان هاى خدا روشن شد و از مقام پاک با صراحت سخن گفته شد و امروز روز کامل شدن دین و روز عهد و پیمان است .
5- عید پربرکت
عن الصادق (ع) :
والله لو عرف الناس فضل هذا الیوم بحقیقته لصافحتهم الملائکة فى کل یوم عشر مرات ...
و ما اعطى الله لمن عرفه ما لیحصى بعدد . ( مصباح المتهجد : .738 )
امام صادق (ع) فرمود :
به خدا قسم اگر مردم فضیلت واقعى « روز غدیر » را مى شناختند ، فرشتگان روزى ده بار با آنان مصافحه مى کردند و بخشش هاى خدا به کسى که آن روز را شناخته ، قابل شمارش نیست .
6- عید فروزان
قال ابو عبد الله (ع) :
... و یوم غدیر بین الفطر والاضحى و یوم الجمعة کالقمر بین الکوکب . ( اقبال سید بن طاووس : .466 )
امام صادق (ع) فرمود :
... روز غدیر خم در میان روز هاى عید فطر و قربان و جمعه همانند ماه در میان ستارگان است .
7- یکى از چهار عید الهى
قال ابو عبد الله (ع) :
اذا کان یوم القیامة زفت اربعة یام الى الله عز و جل کما تزف العروس الى خدرها :
یوم الفطر و یوم الاضحى و یوم الجمعةو یوم غدیر خم . ( اقبال سید بن طاووس : .466 )
امام صادق (ع) فرمود :
هنگامى که روز قیامت برپا شود چهار روز بسرعت بسوى خدا مى شتابند همانطور که عروس به حجله اش بسرعت مى رود .
آن روزها عبارتند از :
روز عید فطر و قربان و جمعه و روز غدیر خم .
8- روز کفالت
عن امیر المؤمنین (ع) قال :
... فکیف بمن تکفل عددا من المؤمنین والمؤمنات و أنا ضمینه على الله تعالى الامان من الکفر والفقر
( وسائل الشیعه 7: .327 )
امیر مؤمنان (ع) فرمود :
... چگونه خواهد بود حال کسى که عهده دار هزینه زندگى تعدادى از مردان و زنان مؤمن ( در روز غدیر ) باشد ، در صورتى که من پیش خدا ضامنم که از کفر و تنگدستى در امان باشد .
9- روز سپاس و شادى
قال ابو عبد الله (ع) :
... هو یوم عبادة و صلوة و شکر لله و حمد له ، و سرور لما من الله به علیکم من ولایتنا ، و انى احب لکم ان تصوموه . ( وسائل الشیعه 7: 328، ح .13 )
امام صادق (ع) فرمود :
عید غدیر ، روز عبادت و نماز و سپاس و ستایش خداست و روز سرور و شادى است به خاطر ولایت ما خاندان که خدا بر شما منت گذارد و من دوست دارم که شما آن روز را روزه بگیرید
10- روز نیکوکارى
عن الصادق (ع) :
... و لدرهم فیه بألف درهم لإخوانک العارفین ، فأفضل على اخوانک فى هذا الیوم و سر فیه کل مؤمن و مؤمنة . ( مصباح المتهجد : .737 )
از امام صادق (ع) نقل شده که فرمود :
یک درهم به برادران با ایمان و معرفت ، دادن در روز عید غدیر برابر هزار درهم است ، بنابرین در این روز به برادرانت انفاق کن و هر مرد و زن مؤمن را شاد گردان .
11- روز سرور و شادى
قال ابو عبد الله (ع) :
انه یوم عید و فرح و سرورو یوم صوم شکرا لله تعالى . ( وسائل الشیعه 7: 326، ح .10 )
امام صادق (ع) فرمود :
عید غدیر ، روز عید و خوشى و شادى است و روز روزه دارى به عنوان سپاس نعمت الهى است .
12- روز تبریک و تبسم
عن الرضا (ع) قال :
... و هو یوم التهنئة یهنئ بعضکم بعضا ، فاذا لقى المؤمن أخاه یقول :
« الحمد لله الذى جعلنا من المتمسکین بولیة أمیر المؤمنین و الائمة (ع) »
و هو یوم التبسم فى وجوه الناس من اهل الایمان ... ( اقبال : .464 )
امام رضا (ع) فرمود :
عید غدیر روز تبریک و تهنیت است . هر یک به دیگرى تبریک بگوید ، هر وقت مؤمنى برادرش را ملاقات کرد ، چنین بگوید : « حمد و ستایش خدیى را که به ما توفیق چنگ زدن به ولایت امیرمؤمنان و پیشویان عطا کرد » آرى عید غدیر روز لبخند زدن به چهره مردم با ایمان است ...
13- پایه هاى اسلام
عن ابى جعفر (ع) قال :
بنى الاسلام على خمس :
الصلوة و الزکوة و الصوم و الحج و الولیةو لم یناد بشى ء ما نودى بالولیة یوم الغدیر . ( کافى 2، 21، ح .8 )
امام باقر (ع) فرمود :
اسلام بر پنج پایه استوار شده است : نماز ، زکات ، روزه ، حج و ولایت و به هیچ چیز به اندازه آنچه در روز غدیر به ولایت تاکید شده ، ندا نشده است .
14- ولایت جاودانه
عن ابى الحسن (ع) قال :
ولیة على (ع) مکتوبة فى صحف جمیع الانبیاء ولن یبعث الله رسولا الا بنبوة محمد و وصیة على (ع). ( سفینة البحار 2: .691 )
امام کاظم (ع) فرمود :
ولایت على (ع) در کتاب هاى همه پیامبران ثبت شده است و هیچ پیامبرى مبعوث نشد ، مگر با میثاق نبوت محمد (ص) و امامت على (ع).
15- ولایت و توحید
قال رسول الله (ص) :
ولیة على بن ابى طالب ولیة الله و حبه عبادة الله و اتباعه فریضة الله و اولیاؤه اولیاء الله و اعداؤه اعداء الله و حربه حرب الله و سلمه سلم الله عز و جل . ( امالى صدوق : .32 )
رسول خدا (ص) فرمود :
ولایت على بن ابیطالب (ع) ولایت خداست ، دوست داشتن او عبادت خداست ، پیروى کردن او واجب الهى است و دوستان او دوستان خدا و دشمنان او دشمنان خدایند ، جنگ با او ، جنگ با خدا و صلح با او ، صلح با خداى متعال است .
16- روز ناله نومیدى شیطان
عن جعفر ، عن ابیه (ص) قال :
ان ابلیس عدوالله رن اربع رنات :
یوم لعن ، و یوم اهبط الى الارض ، و یوم بعث النبى (ص) و یوم الغدیر . ( قرب الاسناد : .10 )
امام صادق (ع) از پدر بزرگوارش امام باقر (ع) نقل کرد که فرمود :
شیطان دشمن خدا چهار بار ناله کرد : روزى که مورد لعن خدا واقع شد و روزى که به زمین هبوط کرد و روزى که پیامبر اکرم (ص) مبعوث شد و روز عید غدیر .
17- ولایت علوى دژ توحید
عن النبى (ص) :
یقول الله تبارک و تعالى :
ولیة على بن ابى طالب حصنى ، فمن دخل حصنى أمن من نارى . ( جامع الاخبار : 52، ح .7 )
پیامبر اکرم (ص) فرمود :
خداوند مى فرماید : ولایت على بن ابیطالب دژ محکم من است ، پس هر کس داخل قلعه من گردد ، از آتش دوزخم محفوظ خواهد بود .
18- جانشین پیامبر
قال رسول الله (ص) :
یا على انا مدینة العلم و انت بابها و لن تؤتى المدینة الا من قبل الباب ... انت امام امتى و خلیفتى علیها بعدى ، سعد من اطاعک و شقى من عصک ، و ربح من تولک و خسر من عادک . ( جامع الاخبار : 52، ح .9 )
رسول خدا (ص) فرمود :
اى على من شهر علمم و تو درب آن هستى ، به شهر جز از راه درب آن وارد نشوند . ... تو پیشواى امت من و جانشین من در این شهرى ، کسى که اطاعت تو کند سعادتمند است ، و کسى که تو را نافرمانى کند ، بدبخت است ، و دوستدار تو سود برده و دشمن تو زیان کرده است .
19- اسلام در سایه ولایت
قال الصادق (ع) :
اثافى الاسلام ثلاثة :
الصلوة و الزکوة و الولیة ، لا تصح واحدة منهن الا بصاحبتیها . ( کافى : 2، ص .18 )
امام صادق (ع) فرمود :
سنگ هاى زیربناى اسلام سه چیز است :
نماز ، زکات و ولایت که هیچ یک از آنهابدون دیگرى درست نمى شود .
20- على (ع) ، مفسر قرآن
عن النبى (ص) فى احتجاجه یوم الغدیر :
على تفسیر کتاب الله ، و الداعى الیه ، الا و ان الحلال و الحرام کثر من أن احصیهما و اعرفهما ، فآمر بالحلال و أنهى عن الحرام فى مقام واحد، فأمرت أن آخذ البیعة علیکم و الصفقة منکم ، بقبول ما جئت به عن الله عز و جل فى على امیر المؤمنین و الائمة من بعده ، معاشر الناس تدبروا و افهموا یاته ، و انظروا فى محکماته و لا تتبعوا متشابهه ، فو الله لن یبین لکم زواجره ، و لا یوضع لکم عن تفسیره الا الذى انا آخذ بیده . ( وسایل الشیعه : 18، 142، ح .43 )
پیامبر اکرم (ص) روز عید غدیر فرمود :
على (ع) تفسیر کتاب خدا ، و دعوت کننده به سوى خداست ، آگاه باشید که حلال و حرام بیش از آنست که من معرفى و به آنها امر و نهى کنم و بشمارم . پس دستور داشتم که از شما عهد و پایمان بگیرم که آنچه را در مورد على امیرمؤمنان ، و پیشویان بعد او از طرف خداوند بزرگ آوردم ، بپذیرید .
اى مردم ! اندیشه کنید و آیات الهى را بفهمید ، در محکمات آن دقت کنید و متشابهات آن را دنبال نکنید . به خدا قسم هرگز کسى نداهاى قرآن را نمى تواند بیان کند و تفسیر آن را روشن کند ، جز آن کسى که من دست او را گرفته ام ( و او را معرفى کردم ) .
